Ένα αντιπροσωπευτικό αφιέρωμα στο καλλιτεχνικό κίνημα του νεοϊμπρεσιονισμού, μέσα από 55 έργα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, εστιάζοντας στην πρόσληψη του μεσογειακού φωτός και τοπίου από ζωγράφους που συγκεντρώθηκαν στην Κυανή Ακτή γύρω από τον Πωλ Σινιάκ, εγκαινιάζεται στο αθηναϊκό μουσείο μοντέρνας τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.
Μόνο ένας από τους 55 πίνακες που φιλοξενεί η περιοδική έκθεση «Ο Νεοϊμπρεσιονισμός στα χρώματα της Μεσογείου», η οποία εγκαινιάζεται την Τετάρτη 10 Ιανουαρίου στο μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στο Παγκράτι, έχει «επισκεφθεί» την Ελλάδα.
Ήταν το μακρινό 1980, όταν η χώρα ετοιμαζόταν να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και η γαλλική κυβέρνηση προέβη σε μια κίνηση αβροφροσύνης και διευκόλυνε τη διοργάνωση της έκθεσης «Έργα ιμπρεσιονιστών και μεταϊμπρεσιονιστών ζωγράφων από τα μουσεία της Γαλλίας», όπου περιλαμβανόταν μόνο ένας πίνακας νεοϊμπρεσιονιστή ζωγράφου.
Αντιπροσωπευτικά έργα
Αυτή την ανισορροπία –αν όχι και αδικία απέναντι στην ιστορία της τέχνης– έρχεται να επανορθώσει, από απόσταση 44 χρόνων, το Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή, παρουσιάζοντας μια αντιπροσωπευτική έκθεση καλλιτεχνών που εντάχθηκαν στο κίνημα και ακολούθησαν τις αρχές του στο έργο τους, εστιασμένη όμως σε μια ιδιαίτερη οπτική γωνία: αυτή της Μεσογείου και των χρωμάτων της.
Αν και στην περιοδική αυτή έκθεση δεν περιλαμβάνονται έργα του «ιδρυτή» του κινήματος, Ζωρζ Σερά (Georges Seurat), του πρώτου που επεξέτεινε τον προβληματισμό των ιμπρεσιονιστών για την αποτύπωση του φωτός και του χρώματος και αποστασιοποιήθηκε από την εφήμερη εντύπωση που αναζητούσαν να αποτυπώσουν στα έργα τους. Ο Σερά πέθανε το 1891, σε ηλικία μόλις 31 ετών, χωρίς να προλάβει να γοητευτεί από το μεσογειακό φως και το τοπίο της Κυανής Ακτής.
Στο επίκεντρο ο Πωλ Σινιάκ
Έχοντας αφομοιώσει τα χαρακτηριστικά του νεοϊμπρεσιονισμού έτσι όπως διαμορφώθηκαν από τον Σερά, δηλαδή την επιστημονική διάσταση της χρήσης του χρώματος, την επιζήτηση της διαχρονικότητας και την άρνηση της «διαβολικής ευκολίας της πινελιάς» (όπως την είχε αναπτύξει ο Ντελακρουά), ο Πωλ Σινιάκ (Paul Signiac), το μακροβιότερο μέλος της ομάδας των νεοϊμπρεσιονιστών, θα εγκατασταθεί στο Σαιν Τροπέ το 1892, αποτελώντας πόλο έλξης και για τα υπόλοιπα μέλη, που είτε μόνιμα είτε προσωρινά θα εγκατασταθούν στους ψαράδικους και ναυτικούς, τότε, οικισμούς της Κυανής Ακτής.
Ο διαχωρισμός του χρώματος, δηλαδή η μη ανάμιξη των χρωμάτων στην παλέτα αλλά στον καμβά, μέσω της συμπαράθεσης ατόφιων χρωμάτων, ήταν ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά του κινήματος, γι’ αυτό και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες αποκαλούσαν τον εαυτό τους «ντιβιζιονιστές» («διαχωριστές»), ενώ οι όροι «νεοϊμπρεσιονιστές» και «πουαντιγιστές» (από τις χαρακτηριστικές μικρές κηλίδες χρώματος που σχηματίζουν τον πίνακα) κατασκευάστηκαν από τους κριτικούς.
Απελευθερώνοντας το χρώμα από τη φύση
Ο Σινιάκ σύντομα κατανοεί πως ο «ντιβιζιονισμός», έτσι όπως τον συνέλαβε ο Σερά, δεν λειτουργεί στη Μεσόγειο με τα θολά περιγράμματα του ορίζοντα. Αντ’ αυτού, δουλεύει χωρίζοντας τον πίνακα σε χρωματικές ζώνες, ενώ δοκιμάζει επίσης με επιτυχία την ακουαρέλα, φιλοτεχνώντας έργα που απελευθερώνουν το χρώμα από τη φύση.
Πλάι στα έργα του Σινιάκ, στην έκθεση παρουσιάζονται έργα των φίλων και προσκεκλημένων του στο Σαιν Τροπέ Henri-Edmond Cross, Maximilien Luce, Théo van Rysselberghe, Henri Manguin και Louis Valtat, ενώ ανάμεσα στους νέους που ο Σινιάκ καλεί να έρθουν κοντά του ξεχωρίζει ένας νεαρός που θα φιλοτεχνήσει έναν νεοϊμπρεσιονιστικό πίνακα που θα ενθουσιάσει τον Σινιάκ τόσο ώστε να τον αγοράσει: ήταν ο Ανρί Ματίς, που λίγο αργότερα θα εγκαταλείψει το κίνημα.
Απογοητευμένος αναρχικός
Πεπεισμένος αναρχικός, ο Σινιάκ θα απογοητευτεί βαθύτατα από την έκρηξη του εθνικισμού που οδήγησε στο σφαγείο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά το 1914, ο νεοϊμπρεσιονισμός φαινόταν να ασχολείται με θέματα τελείως ξένα με την εμπειρία των ευρωπαίων πολιτών. Νέες πρωτοπορίες, με διαφορετικά ενδιαφέροντα, θα έρθουν να πάρουν τη θέση του…
Η έκθεση «Ο Νεοϊμπρεσιονισμός στα χρώματα της Μεσογείου» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο αφιέρωμα στο καλλιτεχνικό αυτό κίνημα, από το 1891 έως το 1914, το οποίο συνεπιμελήθηκαν η Marina Ferretti Bocquillon, επίτιμη επιστημονική διευθύντρια του Μουσείου Ιμπρεσιονισμού του Ζιβερνύ, και η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, υπεύθυνη της Συλλογής του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή. Τα 55 έργα που παρουσιάζονται προέρχονται από σημαντικά γαλλικά και άλλα ευρωπαϊκά μουσεία, καθώς και από ευρωπαίους ιδιώτες συλλέκτες.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Διάρκεια Έκθεσης:10 Ιανουαρίου – 7 Απριλίου 2024
Είσοδος:12€, μειωμένο 9€
Πληροφορίες Χώρου:Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή, Ερατοσθένους 13, Παγκράτι
(Πηγή:https://www.monopoli.gr/)